Blog

Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o systematycznej nauce języka polskiego przez cały okres szkoły średniej, gdyż podczas matury ustnej z tego przedmiotu sprawdzane są nasze umiejętności (m.in. analizy, interpretacji, formułowania opinii), nie tylko zaś wiedza. Poza tym bardzo istotna jest znajomość zasad i wymagań egzaminacyjnych – dzięki niej będziemy wiedzieć, jak się przygotować. Komisja ocenia dwa elementy: własną wypowiedź monologową oraz rozmowę z egzaminatorami. Możemy zdobyć 40 punktów (zdamy wtedy, gdy będziemy mieć co najmniej 30%).

Jakie są kryteria matury ustnej z języka polskiego?

Komisja bierze pod uwagę cztery kwestie. Po pierwsze, ocenia treść (meritum) naszego wystąpienia, za którą może przyznać nawet 16 punktów (40%). Po drugie, zwraca uwagę na organizację wypowiedzi monologowej, za co maksymalnie uzyskamy 8 punktów, czyli 20%. Po trzecie, taki sam udział procentowy w naszej ocenie – 20% – ma sposób uczestniczenia w rozmowie z egzaminatorami oraz treść wypowiedzi dialogowej. Po czwarte, do zdobycia jest również 8 punktów za styl i język naszych wypowiedzi, tj. monologowej i dialogowej.

Część monologowa i dialogowa

W części monologowej losujemy zadanie, do którego dołączony jest tekst kultury mający charakter literacki, popularnonaukowy (dotyczący wiedzy o języku) albo ikoniczny (przykładowo obraz albo plakat). Mamy 15 minut na przygotowanie się. Zaleca się w tym czasie sporządzić krótki plan wystąpienia. Przez kolejne 10 minut przedstawiamy je. Czytając polecenie, zwróćmy uwagę na takie słowa kluczowe, jak „omów”, „odwołaj się” czy „rozważ”. Warto porównać tekst kultury, który omawiamy, do innych lektur – zarówno obowiązkowych, jak i tych, które nie były wymagane w szkole średniej. Pamiętajmy o trzyczęściowej strukturze wypowiedzi, w której skład wchodzi wstęp, rozwinięcie oraz podsumowanie.

Część dialogowa trwa 5 minut. Egzaminatorzy zadają pytania odnoszące się jedynie do polecenia, naszej wypowiedzi oraz poruszonych przez nas wątków. Nie musimy się zatem obawiać, że zostaniemy zapytani o lektury albo wiedzę wykraczające poza zadanie. Możemy natomiast otrzymać pytanie sugerujące rozwinięcie albo rozjaśnienie pewnych elementów naszej wypowiedzi.

Przed egzaminem przeprowadźmy oczywiście próbę - na przykład z rówieśnikami lub domownikami. Pamiętajmy o tym, aby nasza wypowiedź – tak jak na prawdziwym egzaminie – była spójna i logiczna, a także poprawna językowo i kompozycyjnie.